WEERspiegeling
Het is windstil. Ik kijk mezelf aan. In de reflectie van het helderblauwe zeewater. Mijn trouwe viervoeter merkt een soortgenoot op die sterke gelijkenis met haarzelf vertoont. Ze blaft naar haar spiegelbeeld. De zeemeeuwen krijsen verontwaardigd terug. Een kwal, met roze achtige ringen onder het ‘hoedje’, onthoudt zich van elke reactie. Blijft onverstoorbaar op het ziltige zand liggen. De variatie aan schelpen maken het strandbeeld compleet. De zon streelt het witte pluis van de wolken. De hemel is overwegend blauw. Ik zet de vaart erin. We wandelen tot aan de Oosterscheldekering. Het is alsof de viervoeter lacht. Het koppie oogt uitermate vrolijk. Haar staart beweegt met een blije kwispel. De zon speelt met de glazen windschermen van het strandpaviljoen verderop. De zee brengt de ultieme onthaasting. Vandaag is het weer prachtig. Achter het gladde spiegeloppervlak gaan vele mysteries schuil.
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
Het strandpaviljoen heeft haar terrassen geopend. Ik zoek een rustig plekje onder een parasol. De hond doopt haar snuit in een bak water. Zelf verkies ik een cappuccino. Op het terras ga ik op zoek naar reflectie. In onze hedendaagse maatschappij zijn spiegels vanzelfsprekend overal aanwezig zijn. Van de badkamer tot de auto. Van spiegelreflexcamera tot kopieerapparaat. Van sneeuwwitjes’ sprookje tot ‘selfies’ op de mobiele telefoon. We raken steeds meer vertrouwd met ons spiegelbeeld. In de schilderkunst van de afgelopen eeuwen heeft de spiegel uiteenlopende functies en betekenissen gehad. Schilderijen weerspiegelen de tijd waarin ze zijn gemaakt en geven een inkijkje in de sociale, economische of politieke ontwikkelingen uit het verleden.
De reflectie speelde een belangrijke rol in het dagelijkse leven van de negentiende-eeuwer. De spiegel werd als instrument ter zelfbewondering gezien. Dit liet duidelijke sporen na in de schilderkunst. De spiegel gaf een impuls aan individualiteit, excentriciteit en uitstraling. Het voorkomen werd als een uiting van het karakter beschouwd. Dat is ook vandaag nog steeds denkbaar. Met hulp van de reflectie in het doorzichtige windscherm zet ik mijn hoed recht.
Bijgeloof
Onderweg naar de toog, om de drank af te rekenen, maakt een vreemd gevoel zich van me meester. Ik voel dat ik word aangekeken. Kijk opzij. Kijk mezelf aan. Zie mijn dubbelganger in een spiegel. De reflectie had overigens ook een plaats in het negentiende-eeuwse bijgeloof. De negentiende-eeuwer werd geplaagd door vragen over realiteit, illusie, identiteit en uniciteit. Men geloofde dat de spiegel als een venster naar een andere dimensie van de werkelijkheid kon dienen. Het valt op dat de negentiende-eeuwse kunstenaars de spiegel zelden als een willekeurig attribuut binnen hun werken voorstelden, maar er bewust voor kozen om een diepere betekenislaag aan de reflectie toe te voegen. Voor de negentiende-eeuwer was een reflectie in de spiegel dus allesbehalve vrijblijvend.
Zeespiegel
Men keerde zich tot de spiegel om mogelijke antwoorden te vinden. Dat doen we eigenlijk nog steeds. Temeer op de vraag “Zit mijn haar goed?” de spiegel met speels gemak antwoord geeft. Wat onder ‘goed’ te verstaan, is overigens naar interpretatie van de kijker. We laten het strandpaviljoen achter ons. De ondergaande zon maakt de dag compleet. Het is windstil. Werp nog een laatste blik op de zee. De zeespiegel is fascinerend. Fascinerend als het schilderij Sea Mirror.
Ik kijk mezelf aan. In de reflectie van het helderblauwe zeewater. Tegenwoordig kijk ik met een ander gevoel in de spiegel. Welk mysterie schuilt achter de weerspiegeling?
Bekijk hier alle schilderijen van Buttner