MODERN schilderij
Moderne kunst geeft mij het gevoel van eigentijds. Niet te verwarren met hedendaagse kunst. Heden ten dage leven we in de 21e eeuw, terwijl de Moderne kunst zich in de eerste helft van de 20e eeuw afspeelde. Een periode waarin volop geëxperimenteerd werd. Een periode waarin vele stromingen zijn ontstaan. Op zoek naar vrijheid. Vrijheid in verbeelden. Vrijheid in kleurgebruik. Vrijheid in vorm. Achter iedere vorm van vrijheid schuilt een betekenis. Moderne kunstenaars spreken aan. Mij in ieder geval. Moderne schilders deden – ieder op eigen wijze – bijzondere uitspraken. Soms eigenwijze uitspraken. Soms abstracte uitspraken. Soms onvoorstelbare uitspraken. In de meeste gevallen gevleugelde uitspraken die inspireren!
Semi Abstract
We onderscheiden binnen de moderne kunst verschillende stromingen, waaronder de abstracte kunst. De kunst om onderliggende principes zichtbaar te maken met vormen en ritmes, contrasten en (primaire) kleuren. De samenstelling van vorm en kleur voert de boventoon. Half abstract en half realistisch spreekt tot de verbeelding. Abstract lijkend, maar met een herkenbare voorstelling. Cobra (1948-1951) is de stroming waarin semi abstract veelvuldig is toegepast.
Een befaamde Nederlandse Cobraschilder is Karel Appel, die graag expressionistisch te werk ging. Typerend voor Karel Appel is zijn uitspraak: “Ik heb in de loop van de jaren geleerd hoe ik olieverf op doek moet brengen. Ik kan nu met verf alles doen wat ik wil. Maar het is nog steeds een strijd, nog steeds een gevecht. Op het ogenblik zit ik nog in de chaos. Maar het is nu eenmaal mijn aard om de chaos positief te maken. Dat is tegenwoordig de geest van onze tijd. We leven altijd in een verschrikkelijke chaos, en wie kan de chaos nog positief maken? Alleen de kunstenaar”.
Levendig
Als het gaat om schilders die structuur aanbrengen, licht bij mij werk van Mondriaan op. Piet Mondriaan verwierf bekendheid door zijn non-figuratieve kunst. Bekend van zijn geometrische lijnen, vlakken en primaire kleuren. Het wordt wel eens serieus of kil genoemd. Het gebruik van de heldere primaire kleuren maken zijn werk juist levendig, vrolijk en vrij. Ten tijde van de Moderne kunst werd zijn werk als ‘bovenaardse voorstellingen’ gezien. Mondriaan sprak daarover: “De werkelijk moderne kunstenaar voelt de abstractie der schoonheidsontroering bewust: hij erkent bewust, dat de schoonheidsontroering kosmisch, universeel is”.
Dynamisch
U heeft het vast ook wel eens. Uw brein wordt geprikkeld. In een wereld waar tal van beelden om onze oren vliegen. Eén beeld heeft indruk op mij gemaakt. Deze roept direct een associatie op met een Modernistische kunstenaar. Het hedendaags schilderij 'Freedom' van Buttner trok mijn aandacht. De gelijkenis met het grafisch werk van M.C. Escher was opvallend. Puur en dynamisch. Met onwijs sterk lijnenspel. Escher heeft de gevleugelde uitspraak gedaan: “Alleen zij die het absurde willen benaderen zullen het onmogelijke bereiken”. Binnen zijn discipline was Escher onnavolgbaar. Van een bovennatuurlijke intelligentie. De verbeelding van ‘vrijheid’ bereikt een vergelijkbaar niveau.
Escher stak zijn ambitie niet onder stoelen of banken. Een meester in zijn werk. Een meester in inspirerende uitspraken. Een uitspraak die goed door kan gaan als kerstgedachte: “Zo laat ons dan proberen om de berg op te klimmen, niet door te trappen op wat er onder ons ligt, maar door ons op te trekken aan wat zich boven ons bevindt, voor mijn part aan de sterren; amen”.
Bekijk hier alle Moderne Schilderijen
Walter van Steen © 2018