Kunstenaars' VROUWEN
‘Return to sender!’ Uit respect voor hun vriend 
worden de klanken van Elvis opnieuw in het kleurrijke decor opgenomen. Volop levendigheid op het Spaans terras met een magnifiek uitzicht. Mijn gasten aan tafel zijn Salvador Dali, Pablo Picasso en Henri Matisse. De carrousel draait een laatste maal. Vanuit een ander perspectief. In openhartige gesprekken ga ik in op niets verbloemende onderwerpen.
U maakt kennis met de vrouwen achter de kunstenaar. In een drieluik passeren niet alledaagse ‘weetjes’ de revue. In dit laatste deel zet ik de artistieke bril van Henri Matisse op. Maak het u gemakkelijk. Zet u comfortabel neder. Spontane poëzie is het uitgangspunt. Ik ben uw spreekbuis. Gij zult genieten!
Achtergrond
De zon staat hoog aan de hemel. De nevel van de fontein op het dorpsplein versterkt het kleurenspectrum van de regenboog. Fel contrasterend en expressief. Het is alsof ik de wereld achter de fontein van kleur zie verschieten. Met het schilderij ‘Rode kamer’ in het restaurant achter mij scheert mijn blik als een ‘Portret met groene strepen’ langs de ‘Vrouw op een hoge stoel’ naar de ‘Vrouw in het groen’ en het ‘Blauw naakt’. Waar ken ik deze beelden van?
Vrolijk van het fleurig geheel meng ik me in de conversaties aan tafel. Graag stel ik aan u voor: Henri Matisse, geboren op 31 december 1869 in het Franse Le Cateau-Cambrésis. Hij groeit op in een familie van wevers en leerlooiers, die kostbare stoffen in wol en zijde maakten voor de welgestelde burgers van Parijs.
Na een rechtenstudie raakte Matisse meer en meer gefascineerd door de kunst. Henri trok naar Parijs om ’s avonds aan de kunstacademie te studeren. Met zijn leraren kon Matisse het niet goed vinden. Ze vonden dat hij niet goed genoeg kon tekenen. Hoe leraren hierbij kwamen, is voor zijn kompanen aan tafel volstrekt een raadsel. Zijn kennismaking met geestverwanten in het Fauvisme heeft het tegendeel bewezen.
Fauvisme
Matisse staat bekend als de merkwaardigste Fauvist. Fauvisme is een stijl waarbij fel contrasterende kleuren zonder enige overgang naast elkaar gezet worden. Harde confrontatie van kleuren wordt niet uit de weg gegaan. Ook wordt geen rekening gehouden met perspectief. In zeker opzicht wordt perspectief door ingenieus gebruik van vormen en kleuren aangebracht. Matisse’ kleurgebruik is niet realistisch. Het moet vooral emotie uitdrukken. Emotioneel ongeremde schilderijen die een beeld geven van een paradijselijke wereld.
Dierbeminde
Matisse’ dromerige blik gaat uit naar een vrouw op het terras. Ik stoot hem aan … en vraag wat de vrouw voor hem betekent. Zijn liefde voor het vrouwelijk lichaam nam vele vormen aan. Het gaat verder dan enkel naakte lichamen. Hij schildert evengoed vrouwen in Oosterse gewaden. Kledij met oriëntaalse patronen. Matisse weet als geen ander de kleuren van het weefsel te vertalen met de kleuren van zijn palet. Hoe kan het ook anders, gezien zijn afkomst!
In zijn werk weet Matisse de vrouwen altijd redelijk onherkenbaar te verbeelden. Van veel schilderijen is het onduidelijk wie het gezicht erachter was. De vormen in Matisse’ schilderijen vlakken zich af en vereenvoudigen zich.
Henri Matisse
Naast mij zit een ingetogen, sober geklede man. De decoratieve stijl en felle expressieve kleuren van zijn schilderijen zou ik niet gauw bij hem verwachten. Matisse maakt geen onderscheid tussen de schoonheid van het decor en die van het model. Uiteindelijk is alles bestemd om verf te worden.
Ik vraag hem naar zijn gezondheid. Door een 
verkeerd gelopen operatie is Matisse de laatste 10 jaar van zijn leven aan een rolstoel gebonden. Uitgebreid staand schilderen is onmogelijk geworden. De oplossing vindt hij in het werken met geverfd papier, waaruit hij vormen knipt.
Aleksandra’s werk roept een associatie op met het werk van Matisse. In haar werk komt menig vrouwenfiguur voor, dat geïnspireerd is door Matisse’ pure vormen. Ook haar gebruik van kleurcontrast valt op, al is deze minder expressief.
De kunstzinnige lieden van gevorderde leeftijd genieten volop. Dali, Picasso en Matisse hebben veel respect voor elkaar. In artistieke zin met recht een bont gezelschap. Eén voor één bedank ik hen voor hun openheid, spontaniteit en gezelligheid. Onder het genot van een goed glas Spaanse wijn sluiten we de avond gezamenlijk af. ‘A su salud!’
Henri Matisse: ‘Een beeld moet voor mij altijd decoratief zijn’
Bekijk hier alle schilderijen van Aleksandra!
Walter van Steen © 2017